'Let them come to Kaliningrad'
Door: Roger
20 September 2017 | Rusland, Gusev
Woensdag 20 september 2017
Het station van Kaliningrad, bij uitzondering niet gebombardeerd in WO II, lag er nog net zo bij als in de Königsberg-jaren. Op het stationsplein stond een groot standbeeld van Kalinin, voorzitter van de opperste Sovjet in 1946 en trouw aanhanger van Stalin. Op het juiste moment een natuurlijke dood gestorven werd Königsberg kort na zijn overlijden vernoemd naar deze verder onbetekenende Sovjet-politicus. Tot op de dag van vandaag zitten ze ermee opgescheept, de nieuwe Königsbergers. Wiens Russische voorouders na 1945 al even getraumatiseerd hier kwamen wonen als de oorspronkelijke Duitse bevolking de volledig vernietigde stad achter hadden gelaten. En wiens kleinkinderen tegenwoordig liever over 'König' spreken als ze het over hun stad hebben.
Naast het perron bevond zich een soort openlucht spoorwegmuseumpje. Om daar te komen moesten we een stuk over het reguliere spoor lopen. Na een uurtje oude treinstellen bekijken (waar in sommige coupés het plafond naar beneden was gerot), liepen we op een verder leeg perron terug. De trein naar Moskou vertrekt maar een paar keer per week waardoor het station op grote delen van de dag volledig leeg was.
Waar voorheen het Kasteel van Koningsbergen stond plaatsten de Sovjets het Huis van de Sovjets. Het bombastische bouwwerk kwam echter nooit geheel af en staat nu nog steeds ongebruikt leeg te staan. Met kapotte ramen en graffiti vervuilde het de horizon aan de rivier de Pregel. We wandelden rondom de Dom van Koningsbergen en zagen het beeld van Julius Rupp, Duits theoloog en grootvader van Käthe Kollwitz. Een paar meter verderop lag het graf van filosoof Immanuel Kant, een andere exponent van het oude Königsberg. Even verderop was van een standbeeld van een Sovjet-held uit 1945 alleen de sokkel overgebleven. De Russische tekst was er nog, maar het bijbehorende beeld was verwijderd. Het standbeeld voor de Russische helden van de eerste wereldoorlog, in Russische termen 'de vergeten oorlog', was daarentegen volledig intact en in 2014 gerestaureerd.
In een uitgeverij aan de rand van de stad konden we oude foto's van Königsberg bekijken. Tegelijkertijd kregen we een kijkje in het werkende leven van de gemiddelde Kaliningrader. Afgetrapte treden in een donker complex leidden naar een rommelig kamertje. Op de binnenplaats stonden grote, forse vrouwen de was te stapelen en bij de uitgang verkocht een vrouw van hetzelfde Sovjet-kaliber onduidelijke bonnetjes. Een bankje in het aanpalende park bood een prettige ontsnapping uit deze Russische misère.
Tot zover Kaliningrad. Onze volgende halte was de regimentsstad Insterburg, tegenwoordig Chernyakhovst. Na een matige lunch in een restaurant in geveinsde Belle Époque-stijl (net als in hotel Berlin in Kaliningrad), bezochten we een oorlogsmuseum met verschillende items uit het Russische/Sovjet leger. Ondertussen scheerden boven ons hoofd twee MIGs door de lucht. Operatie Zapad was in volle gang. Maar het was toch vooral de wandeling door de gehavende buurt rondom het museum die diepe indruk achterliet. Plotseling was het weer, pak 'm beet, 1951. De gebouwen nog vol met schade van de oorlog, kapotte daken en afgebrokkelde muren, uit het raam geworpen huisraad en de stoep en straten vol met kuilen en modder. Om de totale droefenis over deze regio samen te vatten, vrij naar John F Kennedy: zij die twijfelen aan het nut van de EU, 'let them come to Kaliningrad!'
Onze laatste stop van de dag was in een kersverse nieuwbouwwijk bij Gumbinnen, tegenwoordig Gusev. In een aangeharkt parkje stonden surrealistische standbeelden die herinnerden aan de vergeten oorlog van 1914-1918. Het bleek te gaan om een prestigeproject van de plaatselijke electronica-tycoon. Daarna reden we door naar het centrum van Gusev. Onze laatste Russische nacht brachten we door in Wilhelmische stijl: na hotel Berlin sliepen we nu in het Kaiserhof hotel.
Het station van Kaliningrad, bij uitzondering niet gebombardeerd in WO II, lag er nog net zo bij als in de Königsberg-jaren. Op het stationsplein stond een groot standbeeld van Kalinin, voorzitter van de opperste Sovjet in 1946 en trouw aanhanger van Stalin. Op het juiste moment een natuurlijke dood gestorven werd Königsberg kort na zijn overlijden vernoemd naar deze verder onbetekenende Sovjet-politicus. Tot op de dag van vandaag zitten ze ermee opgescheept, de nieuwe Königsbergers. Wiens Russische voorouders na 1945 al even getraumatiseerd hier kwamen wonen als de oorspronkelijke Duitse bevolking de volledig vernietigde stad achter hadden gelaten. En wiens kleinkinderen tegenwoordig liever over 'König' spreken als ze het over hun stad hebben.
Naast het perron bevond zich een soort openlucht spoorwegmuseumpje. Om daar te komen moesten we een stuk over het reguliere spoor lopen. Na een uurtje oude treinstellen bekijken (waar in sommige coupés het plafond naar beneden was gerot), liepen we op een verder leeg perron terug. De trein naar Moskou vertrekt maar een paar keer per week waardoor het station op grote delen van de dag volledig leeg was.
Waar voorheen het Kasteel van Koningsbergen stond plaatsten de Sovjets het Huis van de Sovjets. Het bombastische bouwwerk kwam echter nooit geheel af en staat nu nog steeds ongebruikt leeg te staan. Met kapotte ramen en graffiti vervuilde het de horizon aan de rivier de Pregel. We wandelden rondom de Dom van Koningsbergen en zagen het beeld van Julius Rupp, Duits theoloog en grootvader van Käthe Kollwitz. Een paar meter verderop lag het graf van filosoof Immanuel Kant, een andere exponent van het oude Königsberg. Even verderop was van een standbeeld van een Sovjet-held uit 1945 alleen de sokkel overgebleven. De Russische tekst was er nog, maar het bijbehorende beeld was verwijderd. Het standbeeld voor de Russische helden van de eerste wereldoorlog, in Russische termen 'de vergeten oorlog', was daarentegen volledig intact en in 2014 gerestaureerd.
In een uitgeverij aan de rand van de stad konden we oude foto's van Königsberg bekijken. Tegelijkertijd kregen we een kijkje in het werkende leven van de gemiddelde Kaliningrader. Afgetrapte treden in een donker complex leidden naar een rommelig kamertje. Op de binnenplaats stonden grote, forse vrouwen de was te stapelen en bij de uitgang verkocht een vrouw van hetzelfde Sovjet-kaliber onduidelijke bonnetjes. Een bankje in het aanpalende park bood een prettige ontsnapping uit deze Russische misère.
Tot zover Kaliningrad. Onze volgende halte was de regimentsstad Insterburg, tegenwoordig Chernyakhovst. Na een matige lunch in een restaurant in geveinsde Belle Époque-stijl (net als in hotel Berlin in Kaliningrad), bezochten we een oorlogsmuseum met verschillende items uit het Russische/Sovjet leger. Ondertussen scheerden boven ons hoofd twee MIGs door de lucht. Operatie Zapad was in volle gang. Maar het was toch vooral de wandeling door de gehavende buurt rondom het museum die diepe indruk achterliet. Plotseling was het weer, pak 'm beet, 1951. De gebouwen nog vol met schade van de oorlog, kapotte daken en afgebrokkelde muren, uit het raam geworpen huisraad en de stoep en straten vol met kuilen en modder. Om de totale droefenis over deze regio samen te vatten, vrij naar John F Kennedy: zij die twijfelen aan het nut van de EU, 'let them come to Kaliningrad!'
Onze laatste stop van de dag was in een kersverse nieuwbouwwijk bij Gumbinnen, tegenwoordig Gusev. In een aangeharkt parkje stonden surrealistische standbeelden die herinnerden aan de vergeten oorlog van 1914-1918. Het bleek te gaan om een prestigeproject van de plaatselijke electronica-tycoon. Daarna reden we door naar het centrum van Gusev. Onze laatste Russische nacht brachten we door in Wilhelmische stijl: na hotel Berlin sliepen we nu in het Kaiserhof hotel.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
